महाबोधी महाविहार बौद्धांच्या ताब्यात द्या भारतीय बौद्ध महासभा नगर शाखा घुग्घुस
घुग्घुस : आज बुधवारी दिनांक 26 फेब्रुवारी 2025 रोजी घुग्घुस शहरातील भारतीय बौद्ध महासभा नगर शाखा घुग्घुस च्या अनुषंगाने पोलीस निरीक्षक घुग्घुस च्या मार्फत महामहिम राष्ट्रपती भारत सरकार, पंतप्रधान भारत सरकार, मुख्यमंत्री बिहार राज्य निवेदन सादर केले ज्यामध्ये बिहारचा १९४९ चा बोधगया मंदिर कायदा रद्द करण्याची आणि गया येथील बौद्ध पवित्र स्थळ असलेल्या महाबोधी महाविहार संपूर्ण नियंत्रण बौद्ध समुदायाला देण्याची मागणी करण्यात आली.
भारतीय बौद्ध महासभा नगर शाखा घुग्घुस च्या अनुषंगाने सादर केलेल्या निवेदनात म्हटले आहे की, “बिहारमधील बोधगया येथील महाबोधी महाविहार – जगभरातील बौद्धांसाठी सर्वात पवित्र स्थळ आणि जागतिक वारसा स्थळ – १९४९ च्या बोधगया मंदिर कायद्याअंतर्गत लाखो बौद्धांच्या हक्कांचे आणि प्रतिष्ठेचे उल्लंघन करून शासित आहे.”
त्यात म्हटले आहे की, “महाबोधी महाविहार, जिथे भगवान बुद्धांना ज्ञानप्राप्ती झाली, ते जगभरातील अर्धा अब्जाहून अधिक बौद्धांसाठी गहन आध्यात्मिक महत्त्व असलेले स्थळ आहे. ते केवळ एक स्मारक नाही, तर ते बौद्ध आध्यात्मिक वारशाचे हृदय आहे… जागतिक आणि धार्मिक महत्त्व असूनही, या महाविहार व्यवस्थापन बिहार सरकारच्या १९४९ च्या बोधगया मंदिर (BT) कायद्याअंतर्गत नियंत्रित केले जाते, जे बौद्धांना त्यांच्या धार्मिक प्रथा आणि वारसा व्यवस्थापित करण्यासाठी आणि जतन करण्यासाठी त्यांची योग्य स्वायत्तता नाकारत आहे. बोधगया मंदिर व्यवस्थापन समिती (BTMC) ची सध्याची रचना बौद्धांच्या धार्मिक आणि संवैधानिक अधिकारांना कमकुवत करते…”
निवेदनानुसार, “१९४९ च्या बीटी कायद्यानुसार बीटीएमसीमध्ये नऊ सदस्य आहेत, त्यापैकी फक्त चार बौद्ध आहेत. अध्यक्ष असलेल्या जिल्हा दंडाधिकाऱ्यांसह उर्वरित सदस्य बौद्ध नसलेले आहेत, प्रामुख्याने ब्राह्मण आहेत. ही स्पष्ट विषमता एक असंतुलित शक्ती रचना निर्माण करते जिथे बौद्ध समुदायाचे हितसंबंध आणि आध्यात्मिक मूल्ये इतर धार्मिक गटांच्या हितसंबंधांच्या अधीन होण्याचा धोका असतो.”
त्यात असेही म्हटले आहे की बीटी कायद्याअंतर्गत बोधगया महाविहार व्यवस्थापन विविध घटनात्मक तरतुदींचे उल्लंघन करत आहे.
१९४९ चा बीटी कायदा रद्द करण्याची मागणी करण्याव्यतिरिक्त, बौद्ध समुदायाला या जागेवर संपूर्ण नियंत्रण देण्यासाठी महाबोधी महाविहार चैत्य ट्रस्ट नावाची एक नवीन स्वायत्त संस्था स्थापन करण्याची मागणीही या निवेदनात करण्यात आली.
मागण्या खालील प्रमाणे
🔹बुद्धगया येथील महाबोधी महाविहार 1949 चा व्यवस्थापन ॲक्ट मध्ये तात्काळ दुरुस्ती करून महाबोधी महाविहाराचे संपूर्ण व्यवस्थापन हे बौद्धांच्या हाती देण्यात यावे
🔹बुद्धगया महाबोधी महाविहार येथे सुरू असलेल्या महाबोधी महाविहार मुक्ती आंदोलनातील सर्व मागण्या त्वरित मंजूर करण्यात याव्यात
🔹जगभरातील व देशातील सर्व बौद्ध बांधवांच्या भावनेचा विचार व आदर करून 1949 च्या व्यवस्थापन ॲक्ट दुरुस्ती करावी चौदा दिवसापासून चालु असलेल्या आमरण उपोषणाला आमचा जाहीर पाठिंबा आहे. या उपोषण मध्ये जे आंदोलन कर्ते आंदोलन करत आहे त्या आंदोलन कर्त्यांचा जिवाशी काही कमी जास्त झाल्यास संपूर्ण जबाबदारी हि बिहार सरकार,केंद्र सरकारची राहिल. अशा देखील यावेळेस इशारा देण्यात आला. निवेदन सादर करतांना भारतीय बौद्ध महासभा नगर शाखा अध्यक्ष सुरेश मल्हारी पाईकराव, उपाध्यक्ष शरद मल्हारी पाईकराव, कार्याध्यक्ष चंदगुप्त घागरगुंडे, कोषाध्यक्ष वैशालीताई निखाडे, बांधकाम कोषाध्यक्ष हेमंत पाझारे, सल्लागार संभाजी पाटील यशोधरा महिला मंडळ अध्यक्षा रिताताई देशकर, उपाध्यक्षा प्रतिमाताई कांबळे, सल्लागार भाग्यश्रीताई भगत अल्का करमणकर शोभाबाई पाईकराव बबन वाघमारे व सर्व बौद्ध बांधव उपस्थित होते
